Gościem spotkania OM KSLP w cyklu 2023/024 „Primum non nocere” był Dr hab. n. med., dr n. praw. Jakub Pawlikowski – polski lekarz, filozof, prawnik, doktor habilitowany nauk medycznych i doktor nauk prawnych, magister filozofii, nauczyciel akademicki, profesor uczelni UM w Lublinie i UKSW, specjalności naukowe: bioetyka, etyka badań naukowych, filozofia nauki; specjalności lekarskie: ortopedia i traumatologia narządu ruchu, zdrowie publiczne. Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Opieki Duchowej w Medycynie.
cz.1 Prof. Jakub Pawlikowski rozpoczął wykład od zacytowania z książki pt. „Filozofia medycyny” wypowiedzi o sumieniu prof. Władysława Szumowskiego (1875-1954) ( https://khm.cm-uj.krakow.pl/sylwetki-historykow-medycyny/wladyslaw-szumowski/ ), który był jednym z największych autorytetów, nie tylko w Polsce, ale i w Europie, w dziedzinie historii i filozofii medycyny. Z jego inicjatywy utworzono w Polsce, w 1920 r. katedry i zakłady historii i filozofii medycyny na wszystkich uniwersytetach. „Sumienie powinno być najwyższą instancją w poodejmowaniu decyzji w zawodzie lekarza, z całą świadomością , że wiele zaleceń przepisów jest niewystarczających. Tak naprawdę w najcięższych sytuacjach , w najbardziej nietypowych, pozostaje decydowanie w oparciu o sumienie. Poprzez to, że na sumieniu trzeba się opierać medycyna jest tak szlachetną dziedzina pracy i sztuki posługiwania innym”
W Przysiędze Hipokratesa jest wiele odniesień wskazujących nie na prawo , nie na przepis ale na powinność, na poczucie odpowiedzialności, na dążenie do dobra, czyli ma strukturę motywacyjną wewnętrzną a nie zewnętrzną. To jest ta różnica miedzy nakazami sumienia a nakazami prawa. Nakazy sumienia motywują nas od wewnątrz, nie zawsze są przyjemne i łatwe ale czujemy pewne zobowiązanie płynące z wewnątrz. Przepisy prawa są zobowiązaniem płynącym z zewnątrz, z nakazu różnych organów władzy. Prawo próbuje wkraczać w praktykę medyczna.
Zachęta Profesora do lektury książki KULTURA ŚMIERCI autor: J Smith Wesley, Medycyna Praktyczna, Rok wydania:
cz. 2 W kolejnej części wykładu Prof. J. Pawlikowski podaje przykład sprzeciwu sumienia lekarza prof. Gottfrieda Ewalda ( 1888-1963) Prof. Gottfried Ewald (1888-1963)
Przyjęto wiele przepisów prawnych , które nałożyły na lekarzy takie obowiązki prawne, które nigdy nie powinny być na nich nałożone na ta grupę, ponieważ są sprzeczne na poziomi fundamentalnym z aksjologią zawodów powołanych do służby zdrowiu i życiu
.cz. 3. Prof. Jakub Pawlikowski omówił problem zagrożenia wolności sumienia osób zarządzających służbą zdrowia. Każdy ma prawo do wolności sumienia. Zarządzający są także powołani w ramach podmiotów, którymi zarządzają, do ochrony życia, a nie funkcjonariuszami, którzy mają być długą ręką władzy centralnej.
cz. 4. Dr Anna Gręziak podała przykład jednego lekarza, który odmówił aborcji, za przykładem innego pojedynczego lekarza, działającego zgodnie z głosem sumienia co wprowadziło ochronę życia w całym szpitalu.
cz.5 Prof. Jakub Pawlikowski o znaczeniu tworzonego prawa. Dane statystyczne potwierdzają jak zmiany przepisów prawa przekładają się na liczby w ochronie życia nienarodzonych .
cz.6. Prof. Jerzy Jurkiewicz przypomina, że lekarz nie zabija. Sędzia, który skazuje niewinnego człowieka , tak jak w przypadku Terri Schiavo, skazuje go na śmierć głodową. Lekarze biorą za to pieniądze:
lekarz nie może uczestniczyć w przerywaniu życia określanego błędnie jako „życie niewarte życia” :
cz.7.Prof. J. Pawlikowski o akcji usuwania eponimów, które przypominały lekarzy nazistowskich z wielu podręczników do kształcenia studentów aby nie wskazywać im na złych wzorców wykonywania zawodu.
cz.8. prof. J. Pawlikowski o ewolucji przysięgi Hipokratesa, z której usunięto odniesienie do Boga. Zamieniona Boga i sumienie na przepisy prawa, które mogą zniekształcić zawód lekarza. Ale prawo jest prawem i powinno być prawe,
