Styczniowe spotkanie Oddziału Mazowieckiego bł. dr Ewy Noiszewskiej, KSLP, w cyklu 2023-2024 ,pt. PRIMUM NON NOCERE” poświęcone było uporczywej terapii. 
WPROWADZENIE– dr Grażyna Rybak. PROBLEM LECZENIA DO OSTETNIEJ CHWILI. Postęp medycyny sprawił, że możliwe jest ratowanie życia i zdrowia w sytuacjach, które wcześniej nieuchronnie kończyłyby się zgonem. Wprowadzenie i stałe doskonalenie technik sztucznego podtrzymywania funkcji niewydolnych narządów umożliwia długotrwałe utrzymywanie pacjentów przy życiu. Dla części z nich nie ma realnej szansy na powrót do zdrowia czy nawet poprawę jego stanu z perspektywą zakończenia inwazyjnych metod leczenia. Pojawia się wątpliwość, czy w każdym przypadku lekarz powinien korzystać z pełnego arsenału dostępnych środków terapeutycznych, walcząc o utrzymanie pacjenta przy życiu za wszelką cenę. Gdzie leżą granice wykorzystania terapii medycznych i czy bezkompromisowa walka o powstrzymanie śmierci zawsze służy dobru pacjenta?
- Kodeks Etyki Lekarskiej w art. 32 bezpośrednio porusza ten problem, określając, że w stanach terminalnych lekarz nie ma obowiązku podejmowania i prowadzenia reanimacji lub uporczywej terapii i stosowania środków nadzwyczajnych, a decyzja o zaprzestaniu reanimacji należy do lekarza i jest związana z oceną szans leczniczych
W rozwiniętych społeczeństwach istnieje tabu śmierci. Większość ludzi nie obserwuje i nie uczestniczy w procesie umierania członków rodziny, którzy kończą życie zazwyczaj w szpitalach lub hospicjach. Wypieramy świadomość, że człowiek jest istotą śmiertelną i każdy z nas umrze. W ten sposób śmierć schorowanego krewnego w podeszłym wieku przestaje być naturalnym i nieuchronnym zakończeniem życia, z którym należy się pogodzić, a staje się czymś obcym i przerażającym. Nie dajemy choremu czasu na pojednanie się z Bogiem , skupieni na terapii do ostatniej chwili .
DEFINICJA UPORCZYWEJ TERAPII. (2008) Konsensus Polskiej Grupy Roboczej, ds. Problemów Etycznych Końca Życia w ramach projektu badawczego „Granice Terapii Medycznych”, jednogłośnie wypracowała następującą definicję uporczywej terapii: „Uporczywa terapia jest to stosowanie procedur medycznych w celu podtrzymywania funkcji życiowych nieuleczalnie chorego, które przedłuża jego umieranie, wiążąc się z nadmiernym cierpieniem lub naruszeniem godności pacjenta. Uporczywa terapia nie obejmuje podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, łagodzenia bólu i innych objawów oraz karmienia i nawadniania, o ile służą dobru pacjenta”. Pozostaje mieć nadzieję, że starania podejmowane przez środowisko medyczne, a zwłaszcza rozwijającą się hospicyjną opiekę domową doprowadzą do zmiany świadomości społecznej w zakresie pogodzenia się z nieuchronnością śmierci człowieka jako naturalnego następstwa nieodwracalnego, krytycznego pogorszenia się jego stanu zdrowia. Towarzystwo Internistów Polskich opublikowało stanowisko medyczne w tej sprawie. Zapobieganie_terapii_daremnej.STanowisko TIP 2023
Są dwie formy ograniczenia terapii daremnej – niepodjęcie (ang. withholding) i odstąpienie (ang. withdrawing). Pierwsza oznacza niewdrażanie nowej metody leczenia lub niezwiększanie intensywności już stosowanej terapii. Druga natomiast polega na przerwaniu -braku kontynuacji już wdrożonego leczenia. Niektórym ta druga ścieżka wydaje się bardziej skrajna, zwłaszcza w przypadku np. odstąpienia od mechanicznej wentylacji, jednak należy podkreślić, że z etycznego punktu widzenia obie te formy są równorzędne – mają na celu dobro chorego (prof. Szczeklik).
Nie chodzi o odstąpienie od leczenia, ale o zastąpienie daremnego, agresywnego i szkodliwego sposobu postępowania opieką paliatywną. Opieka paliatywna to też leczenie. – doc. dr hab. n.m. Tomasz Dangel, (założyciel Warszawskiego Hospicjum dla Dzieci. Pracował jako anestezjolog w Centrum Zdrowia Dziecka, gdzie zajmował się leczeniem bólu u dzieci. Na początku lat 90. stworzył w Polsce system domowej opieki paliatywnej dla dzieci i powołał do życia pierwsze hospicjum pediatryczne, aby nieuleczalnie chore dzieci i ich rodzice mieli wybór między leczeniem w szpitalu a leczeniem w domu. W Instytucie Matki i Dziecka kierował Zakładem Opieki Paliatywnej. Zainicjował powstanie pierwszego w Polsce komitetu etyki klinicznej w Instytucie „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”. Kierował zespołem ekspertów Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, który opracował wytyczne dla lekarzy „Zaniechanie i wycofanie się z uporczywego leczenia podtrzymującego życie u dzieci”. Jest autorem wielu badań i publikacji na temat leczenia bólu, opieki paliatywnej i bioetyki w pediatrii.) Zapoznałem się ze wskazanym dokumentem Grupy Roboczej Towarzystwa Internistów Polskich „Zapobieganie terapii daremnej u dorosłych chorych umierających w szpitalu”. Nie znajduję w nim zapisów, które byłyby sprzeczne z etyką katolicką, lekarską lub prawem.)
KONFERENCJA: ABY TERAPIA NIE BYŁA DAREMNA – ks. dr filologii Mariusz Bernyś, kapelan szpitala Szpitala WUM na ul. Banacha.
cz.1
cz.2 Eutanazja a towarzyszenie
cz.3 Śmierć i dobro.
