Szanowna Pani Pani Barbara Nowacka Minister Edukacji Narodowej, zwracamy się do Pani celem wyrażenie opinii w sprawie projektu Rozporządzenia Ministra Edukacji, który 1 sierpnia 2025 r. trafił do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych, z pominięciem Ministerstwa Zdrowia i Naczelnej Izby Lekarskiej, mimo, że projekt ten kompleksowo zmienia zasady wydawania orzeczeń oraz opinii o pacjentach pediatrycznych przez zespoły orzekające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych…. List OM KSLP 26.08.2025 do MEN opinia ws. rozporządzenia MEN z 1.08.2025
Dr Grażyna Rybak, specjalista pediatrii, Prezes Oddziału Mazowieckiego bł. dr Ewy Noiszewskiej , Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich, 03-707 Warszawa, ul. Floriańska 3A
do
Pani Barbara Nowacka Minister Edukacji Narodowej, Ministerstwo Edukacji Narodowej, 00-918 Warszawa, Al. Jana Chrystiana Szucha 25,
Warszawa 26.08.2025
Szanowna Pani Minister, zwracamy się do Pani celem wyrażenie opinii w sprawie projektu Rozporządzenia Ministra Edukacji,[1] który 1 sierpnia 2025 r. trafił do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych, z pominięciem Ministerstwa Zdrowia i Naczelnej Izby Lekarskiej, mimo, że projekt ten kompleksowo zmienia zasady wydawania orzeczeń oraz opinii o pacjentach pediatrycznych przez zespoły orzekające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
Zdumiewające jest, że zgodnie z projektem, lekarz nie będzie już obligatoryjnie uczestniczył jako członek zespołu orzekającego chyba, że decyzję w tej sprawie podejmie przewodniczący zespołu w zależności od indywidualnych potrzeb ucznia. Pomimo braku lekarza, projekt zobowiązuje rodziców do dostarczenia, już nie tylko zaświadczenia o rozpoznaniu choroby z numerem statystycznym, ale także kopii dokumentacji lekarskiej, czyli historii choroby, będącej dokumentem poufnym, objętym tajemnicą lekarską, do której każdego lekarza zobowiązuje Kodeks Etyki Lekarskiej.[2]
Zgodnie z Art. 24.KEL: „Lekarz ma obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej. Tajemnicą są objęte informacje związane z pacjentem uzyskane przez lekarza w związku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi…” Lekarz mógłby przekazać informacje z dokumentacji medycznej, uzyskane od pacjenta innemu lekarzowi, gdyby ten był członkiem komisji, gdyż zgodnie z Art. 25.KEL: „Nie jest naruszeniem tajemnicy lekarskiej przekazanie informacji o stanie zdrowia pacjenta innemu lekarzowi, jeżeli jest to niezbędne dla dalszego leczenia lub wydania orzeczenia o stanie zdrowia pacjenta.”
W sytuacji kiedy projekt Rozporządzenia zakłada stały udział w zespole orzekającym o nauczaniu specjalnym obecność innych niż lekarz specjalistów, którzy nie mają kompetencji by właściwie odczytać wpisy w historii choroby, żądanie MEN udostępniania dokumentacji medycznej narusza tajemnicę lekarską i wiąże się jedynie gromadzeniem poufnych informacji o dzieciach. Są to dane wrażliwe dotyczące nie tylko przebiegu leczenia dziecka ale także sytuacji rodzinnej, problemach zdrowotnych a często także emocjonalnych i socjalnych rodziny, które rodzice i pacjent powierzają wyłącznie lekarzowi leczącemu. Takie działanie MEN odbieramy jako atak na tajemnicę lekarską i próbę narzucania lekarzom sposobu wykonywania zawodu. Dotychczas żądanie szczegółowych danych z historii choroby pojawiało się sporadycznie i było wynikiem nadgorliwości pracowników. W sposób szczególny dotyczy to dokumentacji psychiatrycznej.
Zdumiewające jest, że projektu Rozporządzenia nie przekazano go do konsultacji z Ministerstwem Zdrowia i Naczelną Rada lekarską, pomimo, że zawiera sformułowania i decyzje odnoszące się bezpośrednio do praktyki lekarskiej szczególnie w zakresie psychiatrii dziecięcej, neurologii, okulistyki, laryngologii i pediatrii. Według rozporządzenia, w skład zespołu wchodzą: dyrektor poradni lub upoważniona przez niego osoba – jako przewodniczący zespołu; psycholog; pedagog. Natomiast inni specjaliści, bardzo ważni dla dzieci dysfunkcyjnych; tyflopedagog, rehabilitant wzroku, surdopedagog, logopeda, fizjoterapeuta, terapeuta lub psychoterapeuta uzależnień czy inni posiadający kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej, tylko w wybranych pracach zespołu. Dodatkowo, w § 4 ust. 5 pkt 1d. projektu rozporządzenia wprowadzono przepis umożliwiający udział w posiedzeniu zespołu przedstawiciela zespołu terapeutycznego prowadzącego leczenie dziecka (ucznia) w zakresie psychiatrii dzieci i młodzieży, po wyznaczeniu lekarza przez kierującego podmiotem leczniczym, który udziela świadczeń zdrowotnych. Na podstawie jakich przepisów MEN wyznacza rozporządzeniem zakres pracy lekarza ustalony w Ustawie o wykonywaniu zawodu lekarza[3] i w Kodeksie Etyki Lekarskiej?
W Rozporządzeniu nie są uwzględniane orzeczenia o niepełnosprawności wydawane przez powiatowe zespoły orzekające ds. niepełnosprawności, z udziałem lekarza i psychologa. Rodzice dzieci posiadających takie aktualne orzeczenia będą zmuszeni jeszcze raz składać dokumenty do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, tak jakby posiadane zaświadczenie o niepełnosprawności nie miało żadnego znaczenia w ocenie stanu dziecka. To Rozporządzenie nie działa zatem w interesie dzieci ale prowadzi do zawłaszczania i gromadzenia informacji o nich.
Szanowana pani Minister w opinii lekarzy proponowane Rozporządzenie MEN wymaga zmian, gdyż:
- Rozporządzenie ignoruje prawa rodziców oraz lekarski obowiązek przestrzegania tajemnicy lekarskiej. Rozporządzenie usiłuje bezprawnie umożliwić dostęp do całej dokumentacji medycznej różnym terapeutom, bez doświadczenia i umiejętności właściwego odczytania takiej dokumentacji.
- Uważamy, że Rozporządzenie jest sprzeczne z Ustawą o wykonywaniu zawodu lekarza i Kodeksem Etyki Lekarskiej.
- Uważamy, że projekt rozporządzenia MEN komplikuje ocenę pacjenta oraz narusza jego prawo do tajemnicy lekarskiej poprzez udostępnianie „danych wrażliwych” dziecka osobom niepowołanym.
- Do opiniowania stanu zdrowia pacjenta wystarczające są zaświadczenia o stanie zdrowia wydane przez lekarza specjalistę lub w trakcie specjalizacji (!) pod opieką których pozostaje. Ze względu na trudną dostępność psychiatrów dziecięcych zaświadczenie lekarskie zawierające rozpoznanie powinno być honorowane zarówno od lekarza specjalisty jak i lekarza w trakcie specjalizacji.
- Pracownicy nie będący lekarzami nie są uprawnieni do dostępu do historii choroby i nie są wstanie prawidłowo analizować dokumentacji medycznej pacjenta.
- Lekarz z oczywistych względów określonych w Kodeksie Etyki Lekarskiej nie może udostępniać historii choroby osobom absolutnie nieupoważnionym do czytania dokumentacji medycznej.
- Rolą lekarza jest ustalenie diagnozy u dziecka i nie ma on kompetencji do określania form pomocy w nauce, które są wypracowane przez kadrę placówek szkolnych.
- Potrzebna jest jednoznaczna ocena prawników co do zgodności rozporządzenia z przepisami prawa oraz opinia NRL w sprawie zasad pracy lekarza i dostępności dokumentacji medycznej, aby uniknąć konfliktów z urzędnikami oświatowymi ale także z rodzicami nie rozumiejącymi zagrożeń wynikających z ujawnienia danych wrażliwych ich dzieci.
Z wyrazami szacunku, w imieniu lekarzy Oddziału Mazowieckiego KSLP
- dr Grażyna Rybak, Prezes OM KSLP, specjalista pediatrii
- dr n. med. Ewa Piesiewicz, OM KSLP, specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży
- dr n. med. Małgorzata Kępińska, Delegat OMKSLP, specjalista neonatologii i pediatrii
- dr Marzena Grzybowska, sekretarz OM KSLP, specjalista neurologii
- dr Izabela Pakulska, OM KSLP, specjalista internista
Do wiadomości:
- Dr Łukasz Jankowski, Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, Naczelna Izba Lekarska 00-764 Warszawa, ul. Jana III Sobieskiego 110. E-mail: sekretariat@nil.org.pl
- Radca Prawny Marek Puzio, starszy analityk w Centrum Badań i Analiz Ordo Iuris, 00-095 Warszawa, Plac Bankowy 2, e-mail: biuro@ordoiuris.pl
[1] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12400612
[2] https://nil.org.pl/dokumenty/kodeks-etyki-lekarskiej
[3] Dz.U.2024.1287 t.j. Akt obowiązujący Wersja od: 13 lipca 2025 r. do: 31 sierpnia 2025 r. : https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/zawody-lekarza-i-lekarza-dentysty-16798282